Wat is een goede zorgregeling voor baby’s en peuters?

Hechting is dé basis waarop jonge kinderen zich ontwikkelen

In hun eerste levensjaren – van 0 tot 4 jaar – leren kinderen niet alleen lopen, praten, zelfstandig eten, enzovoorts. In deze fase wordt ook de basis gelegd om uit te groeien tot een emotioneel gezond kind. Een veilige hechting aan zijn verzorgers is hiervoor een noodzakelijke voorwaarde. Om goed te kunnen hechten hebben baby’s en peuters ouders nodig die hen troost en bescherming kunnen geven. Maar ook de ruimte om op een veilige manier de wereld te ontdekken en te leren. Om een goede hechting op te bouwen, heeft het kind minimaal één ouder of vaste verzorger nodig. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt echter dat het beter is als beide ouders nauw zijn betrokken bij de verzorging en opvoeding. Ook na de scheiding.

Rol van beide ouders in de opvoeding

Voor de veilige hechting van jonge kinderen aan hun ouders, is het belangrijk dat zowel de thuiswonende als uitwonende ouder een rol heeft in de dagelijkse verzorging. Zoals verschonen, eten geven, in bad en bed doen en spelen. Gedeelde ouderlijke zorg hoeft niet per se fifty-fifty te zijn. Minimaal twee volle dagen per week bij de uitwonende ouder is voldoende om een veilige gehechtheid op te bouwen. Baby’s en peuters kunnen prima een paar nachtjes per week bij hun vader overnachten, zo laat onderzoek zien. Regelmatig op voorspelbare manier gescheiden worden van de moeder heeft geen negatief effect op het kind.

Betrokkenheid heeft een positieve invloed op welzijn van het kind

Nauwe betrokkenheid van de uitwonende ouder – meestal de vader – heeft een grote positieve invloed op het emotionele en lichamelijke welzijn van het kind. Het voelt zich meer beschermd en gedragen als het door beide ouders wordt verzorgd. Mits deze uiteraard zelf emotioneel stabiel zijn en er geen situatie is van mishandeling en/of verslaving. Vaders die na de scheiding gedeelde ouderlijke zorg hebben voor hun baby of peuter, hebben ook later een veel betere band met hun kind (en omgekeerd), dan vaders die op afstand blijven.

Vader en moeder vullen elkaar aan in de opvoeding, ook na een scheiding

Bij veel mensen leeft nog steeds het idee dat moeders beter voor baby’s en peuters kunnen zorgen. Dit idee wordt echter helemaal niet ondersteund in vele onderzoeken. Wat wel belangrijk is voor het kind: ouders die ondersteunend zijn, gevoelig voor zijn behoeften én voorspelbaar in hun gedrag. De rol van vaders is hierbij net zo wezenlijk als die van moeders.

Vaders hebben vaak meer de neiging hun kind de wereld te laten ontdekken, moeders meestal meer de neiging het kind te koesteren om het te beschermen en te troosten.  Zo dragen vader en moeder beiden op hun eigen manier bij aan een goede ontwikkeling van veiligheid en zelfstandigheid van hun kind.  

Dit verhaal kwam tot stand met medewerking van Annelies Hendriks. Zij is MfN-registermediator, ontwikkelingspsycholoog, coach en kinderspecialist bij overlegscheidingen en bijzonder curator