Wie vraagt de echtscheiding aan?

Een scheiding moet uiteindelijk worden uitgesproken door de rechter. Om een scheiding aan te vragen bij de rechtbank, heeft u de hulp van een advocaat nodig. Een advocaat is de enige die in Nederland bevoegd is om een verzoekschrift tot echtscheiding in te dienen bij de rechtbank. U kunt op twee manieren een echtscheiding aanvragen: samen met uw partner óf zelfstandig. 

Gemeenschappelijk verzoek

Als u samen met uw partner een echtscheidingsverzoek indient, dan wordt dit een ‘gemeenschappelijk verzoek’ genoemd. Een voorwaarde is dat u het dan eens bent over alle zaken die geregeld moeten worden en dat u deze afspraken hebt vastgelegd in een scheidingsconvenant. Een advocaat-mediator helpt u hierbij. In een convenant staan onder meer afspraken over wonen, bezit, schulden en overige financiële zaken. Ook moeten er afspraken over de kinderen zijn gemaakt. Deze afspraken worden vastgelegd in een ouderschapsplan. Het verzoekschrift tot echtscheiding wordt dan, samen met het convenant en ouderschapsplan, door een advocaat namens u beiden ingediend bij de rechtbank. 

Eenzijdig verzoekschrift

Het kan ook voorkomen dat u een scheiding wilt aanvragen zonder dat er overeenstemming met uw partner bestaat; in dat geval dient u, met een advocaat, een ‘eenzijdig verzoekschrift tot echtscheiding’ in bij de rechtbank. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer u wilt scheiden, maar uw echtgenoot niet. Een eenzijdig verzoekschrift kan ook worden ingediend als u het niet eens kan worden over de afspraken die moeten worden gemaakt. Wanneer een eenzijdig verzoekschrift tot echtscheiding wordt ingediend, hebben u en uw partner allebei een eigen advocaat nodig.

Verschillen tussen de procedures

Een gemeenschappelijk verzoek tot echtscheiding wordt over het algemeen snel door de rechter afgewikkeld, soms al binnen enkele weken. Bij deze procedure is meestal geen hoorzitting nodig. Een eenzijdig ingediend verzoekschrift tot echtscheiding neemt vaak maanden in beslag. Het verzoekschrift wordt naar uw partner gestuurd en hij/zij heeft vervolgens zes weken de tijd om, met een eigen advocaat, uitstel te vragen óf om te antwoorden met een verweerschrift. Soms worden in dat verweerschrift ook zelfstandige verzoeken ingediend, waarop u weer moet reageren met uw advocaat. Dit gebeurt allemaal schriftelijk.

Uiteindelijk vindt een zitting plaats bij de rechtbank, waarbij beide partijen door de rechter worden gehoord. De rechter doet uiteindelijk uitspraak en beslist over de aan hem voorgelegde geschilpunten.

Spoedprocedure

Indien u de echtscheidingsprocedure niet af kan wachten, kan uw advocaat namens u een verzoekschrift voorlopige voorzieningen indienen. In deze spoedprocedure kunt u vragen om een nevenvoorziening. Dit is een tijdelijke beslissing van de rechter die te maken heeft met de scheiding. Bijvoorbeeld over de hoogte van de voorlopige alimentatie of over wie het recht heeft om gedurende de scheidingsprocedure in het gezamenlijke huis te wonen. Deze tijdelijke beslissingen van de rechter blijven in stand totdat er een einduitspraak in de scheidingsprocedure is gedaan.

Een echtscheiding is definitief als de echtscheidingsuitspraak van de rechter is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand.