(Beperkte) gemeenschap van goederen; hoe werkt dat bij een scheiding?
Er zijn twee manieren om te trouwen: op huwelijkse voorwaarden of in gemeenschap van goederen. Vóór 1 januari 2018 gold een volledige gemeenschap van goederen: alle eigendommen en schulden van beide partners werden gezamenlijk bezit vanaf het moment dat men trouwde. Sinds 1 januari 2018 trouwt men in beperkte gemeenschap van goederen. Dat wil zeggen dat niet álle eigendommen en schulden van beide partners gezamenlijk worden. Verderop in dit artikel leest u hier meer over.
De verdeling van uw gezamenlijke eigendommen bij een scheiding heet een boedelscheiding. Het gaat om tastbare zaken als de inboedel, een eigen huis, de auto en de huisdieren. Maar het geldt ook voor aandelen, schulden en bijvoorbeeld een eigen bedrijf. In het geval van een beperkte gemeenschap van goederen geldt dit overigens uitsluitend voor tijdens het huwelijk opgebouwde schulden of tijdens het huwelijk aangeschafte aandelen.
Stappenplan
Spullen hebben vaak emotionele waarde en een verdeling kan ingrijpende gevolgen hebben. Het is daarom verstandig om een mediator in te schakelen die dit proces kan begeleiden. Het volgende stappenplan biedt houvast:
- Maak zelf, het liefst samen, een overzicht: een lijst met spullen, (tijdens het huwelijk aangekochte) aandelen, banksaldi, vastgoed, verzekeringen, (tijdens het huwelijk opgebouwde) schulden, enzovoort.
- Bedenk een verdeling: wie wat wil hebben. Partners doen dat het beste eerst ieder voor zich.
- Bepaal de waarde: zet achter elk item op de lijst een prijs. Houd er rekening mee dat verzekeringen een afkoopwaarde hebben en dat producten in waarde verminderen als ze ouder zijn. Verder zijn er producten waar in de toekomst nog belasting over verschuldigd is, houdt ook met die nog te betalen belasting rekenen bij het bepalen van de waarde/prijs.
- Onderhandel zo nodig over zaken die u allebei (niet) wilt hebben.
- Maak een persoonlijke optelsom: Tel alle bedragen op uw eigen lijst op. Partners moeten beiden ongeveer op een gelijk bedrag uitkomen. Is dat niet het geval, dan moeten ze zaken anders verdelen. Wat ook kan: de partner met het hoogste bedrag betaalt een financiële vergoeding aan de ander.
- Leg de definitieve verdeling vast in het echtscheidingsconvenant. De rechter keurt dit convenant uiteindelijk ook.
- Keurt de rechter de afspraken goed, dan is de verdeling definitief.
Uitzonderingen
Sommige zaken vallen buiten de gemeenschap van goederen. Partners hoeven hierover niet te onderhandelen.
Bij een volledige gemeenschap van goederen (dus wanneer u vóór 1 januari 2018 bent getrouwd) gaat het om de volgende zaken:
- Een erfenis of schenking die een van de partners heeft ontvangen met een uitsluitingsclausule
Iemand die een testament laat opmaken, kan hierin een zogenaamde uitsluitingsclausule vastleggen. Dit betekent dat de erfenis voor één persoon is bedoeld en niet in de gemeenschap van goederen van die persoon valt. Datzelfde is mogelijk bij een schenking. De andere partner kan dan bij een scheiding geen aanspraak maken op het bedrag dat de ander onder uitsluiting heeft ontvangen.
- Verknochte goederen
Dit zijn goederen die op een bijzondere manier aan één persoon zijn verbonden. Een voorbeeld daarvan is smartengeld als gevolg van een ongeluk. Een ander voorbeeld is een invaliditeitsuitkering. Spaargeld, meubels en huisdieren kunnen niet verknocht zijn en vallen onder de gezamenlijke boedel.
Bij een beperkte gemeenschap van goederen (die geldt wanneer u ná 1 januari 2018 bent getrouwd) gelden bovendien nog de volgende uitzonderingen:
- Persoonlijke bezittingen en schulden die voor het sluiten van het huwelijk van één van de partners waren, blijven na de scheiding eigendom van die persoon.
- erfenissen en schenkingen die één van de partners voor of tijdens het huwelijk krijgt, blijven van de desbetreffende persoon (tenzij anders bepaald in het testament).
- Ondernemingen die al voor het huwelijk bestaan, blijven privé.
- Ieder bouwt eigen pensioenrechten op.
