Scheiden zonder gedoe (over geld)

1 – Bezint eer ge begint

Romantisch is het niet, maar op het moment dat u gaat trouwen, zou u eigenlijk alles goed vast moeten leggen. Dat voorkomt een hoop gedoe als u jaren later toch gaat scheiden. Dan kunt u immers niet terugvallen op: ‘maar we hebben dat toen gezegd of besproken’. Bij een scheiding geldt alleen wat er op papier en wat er in de wet staat. Veel problemen kunnen worden voorkomen als mensen al tijdens hun relatie zouden nadenken over de financiële gevolgen van een eventuele scheiding.  Veel mensen overzien de gevolgen van hun eigen afspraken niet voldoende. De vermogens gescheiden­ houden bijvoorbeeld. Dat voelt goed wanneer beide partners nog gelijkwaardig zijn qua baan en inkomen. Maar is dat ook nog zo wanneer de vrouw minder gaat werken om voor de kinderen te zorgen en de man doorgaat met carrière maken? Dan staat de vrouw bij een scheiding misschien wel met lege handen. Check dus af en toe of het nog eerlijk is wat jullie ooit hebben afgesproken.

Voorbeeld: Merel en Martin kopen samen een huis en Merel gebruikt de 25.000 euro overwaarde van de verkoop van haar appartement voor deze aankoop. Ze gaat er vanuit dat ze bij een scheiding haar geld terug krijgt. Wanneer het paar  acht jaar later uit elkaar gaat, blijkt de werkelijkheid anders. Merel en Martin zijn in gemeenschap van goederen getrouwd, dus alles moet fifty-fifty worden verdeeld. Dat staat nu eenmaal in de wet.

Had Martin haar wél de 25.000 euro terug willen geven, dan kan de Belastingdienst dat als een schenking zien waarover Merel schenkbelasting moet betalen. De Belastingdienst kan het ook aanmerken als partneralimentatie en daar inkomstenbelasting over heffen. In elk geval is Merel haar geld geheel of gedeeltelijk kwijt. 

2 - Fiscaal advies inwinnen

Vergeet niet dat de Belastingdienst in moet stemmen met de constructie die u heeft bedacht en op papier heeft gezet. Vraag dus altijd advies aan een deskundige.

Voorbeeld: Tom wil dat zijn ex-vrouw Ellen in het huis blijft wonen met de kinderen. Hij besluit daarom geen aanspraak te maken op de overwaarde van de woning. Dan kan het zijn dat de Belastingdienst dat geld als verkapte partneralimentatie ziet en daarover moet een flink bedrag aan belasting worden betaald.

Tom kan bovendien bij de aankoop van een nieuwe woning geen hypotheekrente meer aftrekken over die - kwijtgescholden - overwaarde. Fiscaal advies inwinnen via een erkende (vFAS) echtscheidingsadvocaat- mediator is in dit soort gevallen echt een must. Het is een ingewikkelde materie en u kunt zich er flink op verkijken. Een advocaat/ mediator zal daarom adviseren een fiscalist in te schakelen. 

3 - Emoties beheersen

Het komt regelmatig­ voor dat mensen bij een scheiding ongunstige regelingen treffen voor zichzelf. Ze doen bijvoorbeeld afstand van geld of bezittingen waar ze volgens de wet recht op hebben.

Voorbeeld: Angela voelt zich schuldig omdat zij heeft besloten haar partner Raymond te verlaten. Vanuit dat schuldgevoel besluit zij af te zien van partneralimentatie. Eigenlijk geeft Angela haar toekomstige ex dus een zak geld cadeau. Als het schuldgevoel nog hoog zit, voelt dat misschien goed. Maar hoe voelt het over vijf jaar, als dat schuldgevoel gezakt is en Raymond misschien wel met een nieuwe partner samenwoont? Denk bij wat u afspreekt niet alleen aan het nu, maar ook aan de mogelijke toekomstscenario’s.

Daarom: huur een professional in. Die kan de emoties kanaliseren en toetsen of een partner echt achter een bepaalde afspraak staat. Een (vFAS-)mediator behartigt de belangen van beide partners. Hij of zij bewaart de redelijkheid waar het echtpaar dat wellicht niet meer kan. 

4 – Wat past en wat niet?

Tot slot: Er is niets te zeggen over wat gaat werken na de scheiding. Met je ex op verschillende etages in één huis blijven wonen? Wel of geen alimentatie? Co-ouderschap of toch niet? Samen (kinder)verjaardagen vieren?

Een regeling die voor de een werkt, hoeft niet voor een ander te werken. Kijk dus niet naar anderen, maar naar wat bij jullie zelf het beste past. Soms kost het ook even tijd om uit te vogelen hoe het loopt, of hoe de kinderen reageren. Probeer het dan die tijd te geven en flexibel te zijn.

Fleur Oirbans
Advocaat en scheidingsmediator
Uiteen, Rotterdam