Annelies Hendriks: ‘Kinderen kunnen zich heel verantwoordelijk voelen voor hun ouders’

‘Luister alsjeblieft naar je kinderen, maak ze gezien en gehoord’; Annelies Hendriks zou het van de daken willen schreeuwen. Als ontwikkelingspsycholoog, mediator, coach en kinderspecialist is ze dagelijks betrokken bij echtscheidingen. Ze vertegenwoordigt –als familiemediator en bijzondere curator- de stem van het kind. Die gelukkig steeds belangrijker wordt, aldus Hendriks.

‘Tijdens een scheiding zie je vaak dat kinderen zich verantwoordelijk voelen voor het welzijn van hun ouders. Niet altijd zijn ouders zo druk met zichzelf dat ze niet meer openstaan voor het verdriet van hun kinderen. Het is vaker zo dat kinderen hun ouders in bescherming nemen en hen niet eerlijk durven te vertellen wat ze ervaren’, vertelt Hendriks.

Als voorbeeld schetst ze het verhaal van een meisje van dertien van wie de vader co-ouderschap wenste: ‘Wanneer hij vroeg of het meisje het ook wilde, haalde ze haar schouders op: “Ik weet het niet”. Vader verweet moeder vervolgens dat zij degene was die het plan dwarsboomde. Maar het meisje wilde zélf niet. Ze wilde haar vader echter niet teleurstellen, durfde niet eerlijk te zijn. Omdat hij het zo graag wenste.’

En precies dáár kan de mediator veel betekenen, vindt Hendriks. Door naar een kind te luisteren en dat letterlijk in wensen en behoeften te vertalen naar de ouders. Voor kinderen is het van belang dat de mediator in kwestie de ouders kent maar onpartijdig is. Hendriks: ‘Een jongetje zei dat ooit prachtig tegen mij: “Jij bent niks van niemand”. Dat vond ik een enorm compliment.'

Door naar een kind te luisteren en dat letterlijk in wensen en behoeften te vertalen naar de ouders. Voor kinderen is het dan ook van belang dat de mediator in kwestie de ouders kent, maar onpartijdig is

Ruzie op de trap

Annelies Hendriks is als docent verbonden aan de specialisatieopleiding van de vFAS en traint de scheidingsadvocaten/mediators in mediationtechnieken en het luisteren naar kinderen. 'Ik leer dat ze zo dicht mogelijk moeten blijven bij wat een kind letterlijk zegt. Dichtbij de woorden van een kind blijven. Probeer een kind, als het ware, via je mond te laten praten, zodat de ouders hun eigen kind daarin herkennen.'

Zoals die ene keer toen een jongetje van acht jaar haar vertelde: 'Als mijn papa mij thuis komt brengen bij mama, wil ik niet meer dat ze op de trap met elkaar praten.' Bij het "overhandigen" van de jongen bleek er altijd ruzie te ontstaan op de trap naar het appartement van moeder op de eerste verdieping. ‘Mijn boodschap aan de ouders is dan heel letterlijk: niet meer praten met elkaar op de trap. Op dat moment zie je ook dat ouders direct begrijpen wat een kind bedoelt. Dan realiseren ze zich pas wat ze aan het doen zijn.’

Wanneer een scheiding voor de rechter komt

In een tijdperk waarin scheiden bijna aan de orde van de dag is en het woord "vechtscheiding" regelmatig in de media opduikt, wil Hendriks graag een kanttekening maken: 'Ik zie het steeds vaker goed gaan. Met name door de opkomst van mediation. Maar ook als ouders allebei een advocaat hebben, hoeft dat niet negatief te zijn. Vooral als het advocaten van de vFAS zijn: dan wordt er echt heel serieus en zuiver rekening gehouden met de behoeften en wensen van de kinderen. Zij zijn niet alleen juridisch onderlegd, maar kennen alle facetten van het praten, het luisteren; het begeleiden van ex-partners tot collega ouders, en kinderen.'

Mocht de scheiding toch escaleren en komt het voor de rechter, dan heeft een kind in Nederland rechten. 'Daar wordt naar kinderen geluisterd, het is wettelijk vastgelegd dat kinderen boven de twaalf jaar worden uitgenodigd om te praten met de rechter. Door het verplicht stellen van een ouderschapsplan bij scheiding, is daarnaast het luisteren naar kinderen in principe redelijk goed geborgd.' Wat kan de overheid verder doen om kinderen zo min mogelijk schade te laten berokkenen van een scheiding?

"Waarom praten we bij de verloskundige niet over een ouderschapsplan, als een kind nog op de wereld moet komen?"

Hendriks: 'Ik geloof niet dat de overheid veel meer kan doen, behalve dan begrijpen hoe desastreus het voor kinderen is wanneer ouders jaren rollebollend over straat vechtend met elkaar omgaan. Daarnaast is er nog wat te doen in de preventieve sfeer. Waarom praten we bij de verloskundige niet over een ouderschapsplan, als een kind nog op de wereld moet komen? Of als we naar de notaris gaan om een huis te kopen en we hebben al kinderen uit een eerdere relatie? Er zijn zo veel momenten dat we na zouden moeten denken over: wat als we gaan scheiden? Wat als het niet lukt?'

Na de scheiding: collega-ouderschap

En mocht het fout lopen, laten we het dan normaal gaan vinden dat we allemaal een mediator inzetten die vakkundig is onderlegd, zegt Hendriks: 'Het is maatwerk en altijd ingewikkeld om te scheiden. Een derde partij die onafhankelijk is en de situatie van je kinderen nooit uit het oog verliest… dat levert later veel op. Als ouders moet je altijd met elkaar samenwerken, gescheiden of niet. Met kinderen is er dan zogezegd sprake van collega-ouderschap; een betere definitie kan ik niet bedenken.'

Verdieping op dit onderwerp

U chat met:

chat

Momenteel is de chat offline. U kunt een bericht achterlaten; wij nemen dan via email contact met u op.

Vragen over goed scheiden?

Chat vrijblijvend en anoniem met een familierechtadvocaat/mediator van verder-online.nl.

1 advocaat online >

Feedback verzonden Gesprek is beëindigd Uw bericht kon niet verstuurd worden, probeer de pagina opnieuw te laden.