Wie heeft of krijgt ouderlijk gezag?

Woont u samen zonder huwelijk/ geregistreerd partnerschap, dan heeft alleen de moeder automatisch het ouderlijk gezag. De vader moet het kind eerst erkennen (stap 1) en kan daarna met toestemming van de moeder het (gezamenlijk) gezag aanvragen bij de rechtbank (stap 2). Dit kan online.

Trouwen of registreren na de geboorte

Soms trouwen of registreren ouders zich pas als partners na de geboorte van een kind. Tot dit formeel is geregeld, heeft de moeder automatisch gezag. Door het huwelijk of geregistreerd partnerschap krijgt de vader ook automatisch gezag. De getrouwde of geregistreerde vader moet het kind dan eerder wel erkend hebben. Door erkenning wordt de man de juridische vader van het kind. Dat doet hij bij de gemeente en de moeder moet daarvoor toestemming geven. De ambtenaar van de Burgerlijke Stand maakt een akte van erkenning op. Dat is gratis. Erkennen kan al vanaf de zwangerschap (‘erkennen van de ongeboren vrucht’). Als de vader het kind erkend heeft tijdens de zwangerschap, mag de vader het kind na de geboorte aangeven bij de Burgerlijke Stand. 

Erkennen: bij de geboorte of later

Erkennen kan dus voor de geboorte, direct na de geboorte, maar het kan ook later, zelfs als de kinderen wat ouder zijn. De vader heeft wel altijd toestemming nodig. Voor kinderen tot twaalf jaar is alleen de toestemming van de moeder nodig. Bij kinderen tussen de 12 en 16 jaar moeten moeder en kind het allebei goedkeuren. Vanaf zestien jaar mag het kind zelfstandig toestemming voor de erkenning geven.
Als de moeder weigert om toestemming te verlenen voor de erkenning door de vader, kan de vader ‘vervangende toestemming tot erkenning’ aan de rechtbank vragen. Een voorwaarde is wel dat de vader ook de verwekker van het kind is.