Uit elkaar en samen in het bezit van een koopwoning

Aandachtspunten koopwoning en belastingaangifte

Als u uit elkaar gaat, heeft dit meestal gevolgen voor de jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting. Bijvoorbeeld vanwege de hypotheekrente die u mag aftrekken of het deel van het eigenwoningforfait dat u moet aangeven.

Verlaat u de eigen woning?

Dan hebt u vaak nog twee jaar recht op (hypotheek)renteaftrek voor de woning, ook al woont u daar niet meer. Misschien kunt u de betaalde rente en het bedrag van het eigenwoningforfait opgeven als partneralimentatie. Vraag een deskundige (vFAS-)advocaat om advies of kijk op www.belastingdienst.nl voor de voorwaarden.

Koopt u direct na het verlaten van de woning een ander huis? Dan kunt u, als is voldaan aan alle voorwaarden, gedurende maximaal twee jaar de rente voor beide woningen aftrekken.

Blijft u in uw eigen huis wonen?

Het hangt van uw situatie af of u (hypotheek)rente kunt aftrekken. Wellicht moet u door uw ex betaalde rente als ontvangen partneralimentatie opgeven. Dat kan ook gelden voor een deel van het bedrag van het eigenwoningforfait dat u als ontvangen partneralimentatie moet opgeven.

Hoeveel (hypotheek)rente u kunt aftrekken en eigenwoningforfait moet bijtellen, is voor iedereen anders. Het ligt aan de manier waarop het eigendom en/of de schuld (hypotheek) is verdeeld tussen u en uw ex.

Hypotheekrente en eigenwoningforfait na een scheiding

Bij een scheiding met een eigen woning krijgen mensen te maken met fiscale gevolgen voor de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait. Wat die gevolgen zijn, hangt af van wie eigenaar is van de woning. Soms zijn beide partners dat. De partner die in de woning blijft, de achterblijver, mag de rente van zijn deel van de hypotheek aftrekken. De vertrekkende partner doet dat voor het andere deel, maar mag dit doen tot twee jaar nadat hij het huis heeft verlaten. De achterblijver geeft het eigenwoningforfait aan voor het deel dat hij eigenaar is van het huis. Dat geldt ook voor de andere partner.

Partneralimentatie

Neemt u meer rente voor uw rekening dan past bij uw eigenaarsdeel? Dan kunt u het deel van de betaalde rente over de hypotheek dat u voor uw ex betaalt, als partneralimentatie van uw inkomen aftrekken.

Overdrachtsbelasting betalen na scheiding?

Soms staat de woning op de naam van de ene partner, terwijl de andere partner de woning overneemt. Iemand die eigenaar wordt van onroerend goed, betaalt normaal gesproken overdrachtsbelasting. Bij een scheiding hoeft dat meestal niet. Overdrachtsbelasting geldt alleen als de woning niet tot enige gemeenschap van goederen van de partners behoort en de woning volledig eigendom was van de ex. In dat geval betaalt de andere partner twee procent overdrachtsbelasting.

Eigenwoningreserve

Als mensen hun huis (noodgedwongen) verkopen of een van de partners het huis overneemt en er overwaarde op het huis zit, moeten ze extra opletten. Voor de Belastingdienst valt overwaarde onder de zogenoemde eigenwoningreserve. Partners krijgen daarmee te maken als ze binnen vijf jaar opnieuw een eigen woning kopen. De hypotheekrente is aftrekbaar over maximaal de aankoopsom van de nieuwe woning, min de eigenwoningreserve. Na vijf jaar vervalt de eigenwoningreserve.

Fiscale partners blijven

Wanneer u in de loop van het jaar uit elkaar gaat, kunt u ervoor kiezen dat de belastingdienst u nog voor het hele jaar als fiscaal partner aanmerkt. Het voordeel hiervan is dat u uw inkomsten en aftrekposten dat jaar nog gunstig kunt verdelen bij de aangifte inkomstenbelasting (aangifteperiode 1 maart – 1 mei). U moet dan wel aangifte doen en de aangiften op elkaar afstemmen. Meer over samen aangifte doen leest u hier.

Voorlopige teruggaaf aanpassen

Ook is het belangrijk op tijd uw voorlopige teruggaaf aan te passen naar de nieuwe situatie. Veel mensen maken gebruik van de voorlopige teruggaaf om iedere maand een deel van de hypotheekrenteaftrek te ontvangen.

Zorg ervoor dat uw ex-partner en u duidelijke afspraken maken over fiscale zaken en leg deze schriftelijk vast om vervelende situaties te voorkomen. Uw vFAS-advocaat of –mediator kan u hierbij helpen.

Checklist scheiden en belastingen

Om mensen die uit elkaar gaan inzicht te geven in welke mogelijke gevolgen scheiden of het beëindigen van een geregistreerd partnerschap heeft op belastingen en toeslagen, heeft de Belastingdienst de pagina belastingdienst.nl/scheiden opgesteld. Doe er de persoonlijke scheiden-checklist. Aan de hand van enkele vragen krijgt u een overzicht van zaken die u moet regelen.