Scheiden in gemeenschap van goederen: een stappenplan

Wie getrouwd is in gemeenschap van goederen, moet bij een scheiding al het gemeenschappelijk bezit verdelen. Dat heet een boedelscheiding. Het gaat dan om materiële zaken, maar ook om spaargeld, aandelen, schulden of een eigen bedrijf. Dit stappenplan geeft een overzicht.

Stap 1: Maak een lijst

Hierop zetten mensen alle spullen die ze moeten verdelen na de scheiding. Verknochte goederen tellen niet mee: denk dan aan uw eigen kleding, persoonlijke sieraden of smartengeld als gevolg van een ongeval. Ook een erfenis of gift met uitsluitingsclausule tellen niet mee. Waar het wel om gaat: een auto, een televisie maar ook huisdieren. Begin bijvoorbeeld bij de inboedel.

Stap 2: Bedenk een verdeling

Mensen bepalen het beste eerst afzonderlijk van elkaar wat ze graag willen hebben. Vervolgens bekijken ze wat ze allebei willen. Over die zaken onderhandelen ze. Dat gaat het beste als partners elkaar over en weer iets gunnen. Een scheidingsmediator kan daarbij helpen. Komt u er niet uit, dan bepaalt de rechter een verdeling aan de hand van de financiële waarde de inboedel.

Stap 3: Bepaal de waarde

Vervolgens zetten mensen achter elk item op de lijst een prijs. Is de oorspronkelijke prijs onbekend, dan nemen ze de prijs van een vergelijkbaar tweedehands product als richtlijn. Voor elke partner volgt een afzonderlijke optelsom. Het is de bedoeling dat het bedrag bij beide partners ongeveer even hoog is. Als dat niet zo is, zijn er twee oplossingen. De partner met het minst hoge bedrag krijgt bijvoorbeeld meer inboedel. Wat ook kan: de partner die de meeste waarde krijgt, betaalt de ander. Dat kan een uitkomst zijn wanneer de reden van het verschil ligt in emotionele waarde. Bijvoorbeeld wanneer één van de twee graag aan een oldtimer sleutelt. Die betaalt dan de helft van de waarde van de auto aan de ander.

Stap 4: Definitieve verdeling

Tot slot leggen mensen de verdeling vast in een echtscheidingsconvenant. De rechter moet dat goedkeuren. Daarna verdelen ze de spullen definitief.

Peildatum

Bij een boedelscheiding gaat het niet alleen over materiële zaken. Ook banksaldi en –rekeningnummers, verzekeringen en schulden moeten worden verdeeld. De waarde van al het bezit wordt vastgesteld op de peildatum. Meestal is dat de datum waarop het verzoek tot echtscheiding wordt ingediend. In overleg kan een andere peildatum worden gehanteerd. Dit moet dan wel worden vastgelegd in het echtscheidingsconvenant. Schulden die ontstaan na de peildatum tellen -net als inkomsten na die datum- niet meer mee bij de verdeling.

Stap 5: Schulden verdelen

Scheidende mensen moeten ook hun schulden en leningen verdelen. Degene met het hoogste inkomen betaalt in veel gevallen de schulden af. Toch blijven beide partners als het ware samen eigenaar van de schuld. Ze zijn hoofdelijk aansprakelijk. Dat betekent dat de schuldeiser (bijvoorbeeld de bank) het hele bedrag volledig bij een van de partners kan opeisen. Deze hoofdelijke aansprakelijkheid blijft zo, tenzij ex-partners iets anders afspreken met de schuldeiser.

Stap 6: Eigen huis verdelen

Bij een huwelijk in gemeenschap van goederen krijgt elke partner bij een scheiding de helft van de waarde van het huis. Een makelaar bepaalt vaak hoe hoog die waarde is. Meestal is er sprake van overwaarde of onderwaarde. Het huis is dan meer of minder waard geworden. Bij overwaarde delen mensen de winst na aftrek van de hypotheekschuld. Bij een onderwaarde verdelen zij de schuld. Blijft één van de partners in het huis wonen, dan moet diegene zijn ex partner uitkopen. Dat betekent dat hij de vertrekkende partner de helft van de waarde van het huis uitbetaalt, inclusief eventuele overwaarde. Degene die het huis houdt, moet de hypotheek helemaal zelf kunnen betalen. De bank moet hier toestemming voor geven. Als de bank ermee instemt dat er nog slechts één partner aansprakelijk is voor de hypotheekschuld, dan wordt de andere partner ‘ontslagen van zijn/haar hoofdelijke aansprakelijkheid’.

Stap 7: Bankrekeningen verdelen

Mensen kunnen gedeelde bankrekeningnummers bij een scheiding opzeggen of (tijdelijk) voortzetten. Dat kan een goed idee zijn als mensen in de toekomst bijvoorbeeld de kinderbijslag gemakkelijk willen verdelen. Automatische incasso’s en periodieke overboekingen moeten ze uiteraard stopzetten. Ook het saldo op de bankrekeningen verdelen ze: ieder krijgt de helft.

Stap 8: Verzekeringen verdelen

Bij een scheiding moet ook een overzicht gemaakt worden van alle lopende verzekeringen met een geldwaarde, zoals een levensverzekering. De verzekeringen die geld waard zijn, hebben een afkoopwaarde. Dat bedrag komt vrij als iemand de verzekering stopzet. Die bedragen zetten ze op een rij. Vervolgens bepalen ze wie welke verzekering overneemt en verdelen ze de bijbehorende afkoopwaarden. Ook hier moet de verdeling ongeveer gelijk zijn. En hier geldt eveneens dat de verzekeraar toestemming voor de verdeling moet geven.

Stap 9: (voor ondernemers) De verdeling van een bedrijf

In het beste geval zijn ondernemers getrouwd onder huwelijkse voorwaarden. Dat maakt de scheiding met een eigen bedrijf aanzienlijk makkelijker. Toch levert dit in de praktijk soms moeilijkheden op. In de huwelijkse voorwaarden staat vaak dat er tussendoor regelmatig moet worden verrekend. Dat gebeurt in de praktijk vaak niet. Daarom is er in veel gevallen een eindafrekening nodig: een finaal verrekenbeding. Partners verdelen dan het gezamenlijke vermogen volgens de methode die was toegepast als zij in gemeenschap van goederen waren getrouwd. Dat betekent in veel gevallen: ieder de helft. Dat geldt ook voor de aandelen van een bedrijf. Het maakt dan niet uit op wiens naam ze staan. Meestal houdt de ondernemende partner de aandelen. Hij betaalt de ander dan een vergoeding voor de helft van de aandelen. Wettelijk gezien ‘verkoopt’ de aandeelhouder de helft van zijn aandelen aan de ander. Daarbij komt belastingheffing kijken. Die kan onder zeer strikte voorwaarden worden doorgeschoven. Zo moet de verdeling plaatsvinden binnen twee jaar na de ontbinding van het huwelijk.

 

 

Verdieping op dit onderwerp

U chat met:

chat

Momenteel is de chat offline. U kunt een bericht achterlaten; wij nemen dan via email contact met u op.

Vragen over goed scheiden?

Chat vrijblijvend en anoniem met een familierechtadvocaat/mediator van verder-online.nl.

1 advocaat online >

Feedback verzonden Gesprek is beëindigd Uw bericht kon niet verstuurd worden, probeer de pagina opnieuw te laden.